Zeytinyağı Tadımı Nasıl Yapılır?
22-06-2022
20:41
Profesyonel zeytinyağı tadımı yapan uzmanlar, analizleri bir zeytinyağının derecesini ve kalitesini belirlemeye yardımcı oldukları için endüstride kritik bir role sahiptirler. Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (IOC), dünya çapında zeytinyağı tadımına dair duyusal panellerinin performansını onaylayan ve izleyen tek kuruluştur.
Zeytinyağı Tadımı Nedir?
Zeytinyağı Tadımı Nedir?
Duyusal analiz doğası gereği sübjektiftir. Mesela bazı insanların baharatlı yiyeceklerden nasıl nefret ettiğini ve diğerlerinin ise çok fazla baharatlı tercih ettiklerini düşünün. Bu sebepten zeytinyağı tadımında, sertifikalı panel puanları, bir uzmanın puanından ziyade panelin sonuçlarının bir derlemesini yansıtır. Ayrıntılı yöntemler, ortamın durumu, numune ile zeytinyağı tadımı ekipmanlarını hazırlama ve hatta zeytinyağı tadımı panelinde yer alan tadımcıların seanslardan önce kahve içmeme, yemek yememe veya sigara içmeme gibi uyması gereken kuralların bir listesini tanımlar.
Zeytinyağı tadımında önyargıyı en aza indirmek ve tadımcıları değerlendirmelerinde objektif olmaları için bu uzmanlar sürekli eğitim görürler. Bu eğitimler için gerçekten çok büyük özen gösterilir. Uluslararası Zeytinyağı Konseyinin, zeytinyağı tadımında organoleptik değerlendirmesine ilişkin ayrıntılı bilgileri web sitemizdeki bu yazımızda bulabilirsiniz.
Zeytinyağı tadımında olumlu yani pozitif özellikler nelerdir?
Zeytinyağı tadımı sırasında, duyusal paneller, zeytinyağının yoğunluğunu üç olumlu özellik üzerinden derecelendirmek için bir çizgi ölçeği kullanır:
Meyveli: Her ikisini de içerir aroma ve tat. Genellikle taze kesilmiş çimen, çağla, yeşil domates ve enginar tatlarıyla veya bir başka deyişle yeşil, olgun ve taze terimleriyle tanımlanır.
Acı: Dilde, özellikle yanlarda algılanan bir his.
Keskin: Ağızda algılanabilen bir ısırma hissi, tüm ağızda ve hatta en çok boğazda fark edilir. Tadımcılar keskinliği tam olarak deneyimlemek için biraz zeytinyağı yutarlar.
Özellikle acılık ve keskinlik söz konusu olduğunda tercih ortaya çıkabilir. Ancak bunlar olumlu nitelikler olarak kabul edilir. Kaliteli zeytinyağı arıyorsanız, bu olumlu özelliklerin dengesi önemli bir husustur. Kaliteli zeytinyağında baskınlıktan ziyade daha çok dengeli tatlar ve hisler önemlidir. Örnek vermek gerekirse, acılık ve yakarlık kaliteli zeytinyağında aranan olumlu özelliklerdir. Ancak acılık ve yakarlığın meyve tadının çok önüne geçtiği zeytinyağı en iyi zeytinyağı arasında yer almaz. Tüm olumlu özelliklerin dengede olduğu bir Ayvalık erken hasat natürel sızma zeytinyağı denemek isterseniz, Ayvada Nalbant Limitli Özel Ayvalık Erken Hasat Soğuk Sıkım Natürel Sızma Zeytinyağına bakabilirsiniz.
Zeytinyağı tadımında negatif özellikler nelerdir?
Zeytinyağı tadımında negatif özelliklerin yoğunluğu da panel tarafından derecelendirilir. Uluslararası Zeytinyağı Konseyi en yaygın beş kusuru aşağıdaki gibi sıralar:
Çamurlu Tortu: Zeytinler üretim tesisinde, istiflendiğinde veya yanlış depolandığında ve fermente olmaya başladığında oluşur.
Küflü/Nemli/Topraklı: Nemli depolama koşullarından veya mantar veya maya gelişimine yol açan çamurlu, yıkanmamış zeytinlerden oluşur.
Şarap/Sirke/Asit/Ekşi: Üretim esnasında presleme bölümünün temiz olmaması ve zeytinlerin fermente olması durumunda oluşur. Asetik asit, etil asetat ve etanol oluşturdu. Zeytinyağına şarap veya sirke tadı verir.
Kokmuş (Ransidite): Zeytinyağı oksitlendiğinde oluşur. Bu durum, zeytinyağı ısıya, ışığa veya havaya uzun süre maruz kalması nedeniyle oluşabilir. Veya zeytinyağı uzun süre boyunca depolanırsa (özellikle uygun olmayan şartlarda), bu durum doğal olarak yine meydana gelebilir.
Donmuş Zeytinler (Islak Ağaç): Ağaçtaki zeytinler, hasat sırasında, dondan etkilendiğinde oluşur.
Zeytinyağını natürel sızma olarak kabul etmek için, zeytinyağının herhangi bir kusuru olmaması ve sıfırdan büyük bir ortanca meyve puanına sahip olması gerekir. Zeytinyağı tadımı yaparken aklımızda tutmamız gereken önemli konulardan bir tanesi de, "tat yelpazesinin çok geniş olduğu göz önüne alındığında, "farklı" bir tadın mutlaka "kötü" olmadığıdır".
Duyusal algı, kişisel geçmiş ve aşinalıktan oldukça etkilenir. Profesyonel olarak zeytinyağı tadımı yapan uzmanların, yeni bir tadı bir kusurla karıştırmamaları için belirli duyumları adlandırmada usta olmaları gerekir. Panelistlerin çok çeşitli bölgelerden, zeytin çeşitlerinden ve farklı hasat zamanlarından gelen zeytinyağlarını bilmeleri ve bunlarla zeytinyağı tadımı denemeleri yapması gerekir. Uluslararası Zeytinyağı Konseyinin, zeytinyağı tadımı sertifikasını korumak için her yıl önceden tanımlanmış zeytinyağlarını kullanarak halka testlerini başarıyla tamamlaması için sertifikalı duyusal panellere ihtiyaç duymasının bir nedeni budur.
Zeytinyağı tadımını kendim nasıl yapabilirim?
Şimdi bırakalım profesyonel zeytinyağı tadımı yapan uzmanlar zeytinyağının kusurlarını bulup bizim için en iyi zeytinyağlarını keşfetmeye odaklansınlar. Bizler natürel sızma zeytinyağındaki pek çok pozitif nüansı keşfetmeye yani eğlenceli kısma odaklanalım!
Herkes zeytinyağı tadımı yapabilir. Hatta evde tek başınıza veya natürel sızma zeytinyağını seven bir grup arkadaşla basit bir karşılaştırma bile yapabilirsiniz. Arkadaş grubunuz ile yaparsanız herkes ortaya bellirli bir bütçe koyacağı için daha fazla sayıda farklı zeytinyağı alabilirsiniz. Arkadaş gruplarında ayrıca daha fazlasını öğrenme imkanınız olabilir. Bazı arkadaşlarımız belirgin tatları hızlıca yakalarken, damak tadı daha kuvvetli olanlar ise diğerlerinin kaçırdıkları duyusal özellikleri yakalabilirler.
Zeytinyağı Tadımı İpuçları nelerdir?
İster tek başınıza ister bir arkadaş toplantısında olun, zeytinyağı tadımı için tek ihtiyacınız olan birkaç farklı zeytinyağı markası ile birkaç zeytinyağı tadımı malzemesi. Şimdi zeytinyağı tadımı için aşağıdaki size vereceğimiz ipuçlarını izleyin:
1- Her zeytinyağı markasının hem aromalarını hem de tat duyumlarını dikkate almanız gerekir. Renk, zeytinyağı tadımı yapan kişinin algısını etkileyebilse de kalitenin bir göstergesi değildir. Bu konuda daha detaylı bilgi için "Zeytinyağının rengi nasıl olmalı" başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. Profesyonel zeytinyağı tadımcıları, renge dayalı her türlü önyargıyı ortadan kaldırmak için mutlaka mavi renkli bardaklar kullanırlar.
2- Tadım bardağınıza fazla değil, yaklaşık bir yemek kaşığı zeytinyağı koyun (bunun için şarap bardağı iyi fikir. Ancak küçük plastik kap ya da bardaklar da ilk denemeler için uygundur. Ayrıca bu tarz plastik kullan at bardaklar temizlik için de daha rahat!)
3- Ellerinizi camın etrafında ve üstünde tutarak zeytinyağını ısıtın. Kadehi yavaşça döndürün, böylece zeytinyağı her tarafa yapışır.
4- Elinizi camın üstünden çekin. Elinizdeki bardağı burnunuza yaklaştırın, zeytinyağının içerisindeki aromaları yakalamak için zeytinyağından kuvettli bir nefes alın. Bunu yaparken, ne kokladığınızı düşünün ve hayal edin. Koku yeşil mi, olgun mu, olgun mu, meyveli mi? İsterseniz, kararınızı verdikten sonra bu zeytinyağı markasına dair ilk düşüncelerinizi hemen not alın ki sonradan farklı zeytinyağları ile karşılaştırma yapmak isteyebilirsiniz.
5- Şimdi zeytinyağını tadın! Zeytinyağından küçük bir yudum alın ama zeytinyağını yutmayın. Zeytinyağındaki lezzetlerin dilinizi yavaşça kaplamasına izin verin. Yavaşça dişlerinizin arasından, sesli bir şekilde biraz içinize hava çekin. Başlarda garip gelebilir. Ama sonrasında alışırsınız. Bu hareket, zeytinyağındaki aromaların serbest kalmasına yardımcı olacaktır.
- Tadımını yaptığınız zeytinyağında hangi tatları hissediyorsunuz? Şimdi bunların üzerinden gidelim. Elma? Domates? Taze kesilmiş çimen? Narenciye? Badem? Bu tatlardan hangilerini hissediyorsunuz? Hangileri daha baskın?
- Dilinizde acılık hissediyor musunuz? Genzinizin arkasında keskin bir keskinlik mi var?
- Her bir duyumun yoğunluk seviyesini düşünün. Bunlar dengeli mi yoksa biri baskın mı? Kaliteli bir zeytinyağı için tüm bu özelliklerin dengeli olması gerekir.
- Şimdi yaptığımız zeytinyağı tadımına dair notlarınızı alın.
6- Bir sonraki zeytinyağı tadımına geçmeden önce ağzınızın içini temizleyin. Bir bardak su içerek ve bir kaç elma dilimi yiyerek, ağzınızda denediğiniz numunenin tadının silinmesini sağlayın. Su ve elma bir sonraki zeytinyağı tadımınız için hazır olmanızı sağlayacaktır.
Farklı zeytinyağlarından gerekli miktarı tadım bardaklarına doldurun ve bu yukarıda açıkladığımız işlemlere aynı sıra ile devam edin. Zeytinyağı tadımı yaparak ve eşleştirme üzerinde çalışarak gerçekten eğlenebilirsiniz. Birbirinden farklı tatlar ile farklı zeytinyağları deneyeceksiniz. Çeşitliliğe ve elde ettiğiniz sonuçlara siz bile şaşıracaksınız!
Hep söylüyoruz ve yine söylüyoruz. Sonuçta satın aldığınız zeytinyağını evde siz tüketeceksiniz. Dolayısıyla satın aldığınız zeytinyağının sizin damak tadınıza hitap etmesi çok önemli. Yukarıda verdiğimiz zeytinyağı tadımı ipuçları ile, biraz araştırma yaparak, kendi damak tadınıza hitap eden zeytinyağı markanızı kolaylıkla bulabilirsiniz. Ayrıca farklı kullanımlar için farklı lezzetteki zeytinyağlarını da tercih edebilirsiniz. Unutmayın, "kötü zeytinyağı yoktur, kötü üretim vardır"!
Ayvada Ayvalık Soğuk Sıkım Natürel Sızma Zeytinyağı ile Ayvalık Zeytinyağının Keyfine Varın
Ayvalık'ın bereketli topraklarından toplanan, hasadın ilk zeytinlerinin mahsulü olan %100 Doğal ve katkısız Ayvada Ayvalık Soğuk Sıkım Natürel Sızma Zeytinyağı, ailenin kendi üretim tesisinde hiç bekletilmeden soğuk sıkımla sıkılarak elde ediliyor. Yine kendi tesislerinde otomatik dolum makinesinden el değmeden, hijyenik ortamda ambalajlanıyor. Ayvada Ayvalık Soğuk Sıkım Natürel Sızma Zeytinyağının üretiminde kullanılan zeytinler, 4 kuşaktır sadece ailenin kendisinin baktığı zeytinliklerdeki en iyi Ayvalık zeytinlerinden geliyorlar. Bölgenin ilk ISO 22000 sertifikasını alarak yine alanında öncülük eden, ISO 9001 sertifikası ile güven veren, İyi Tarım Uygulamaları sertifikası ile üretimini tescilleyen marka, Ayvalık'ın çok meşhur ve lezzetli binlerce yıllık zeytinlerinin mucizesini evlerinize getiriyor. Ekstra saf zeytinyağının mucizelerini siz de keşfedebilir; evinizde, bakımınızda, yemeklerinizde hakiki sızma Ayvada Ayvalık Soğuk Sıkım Natürel Sızma Zeytinyağı’nı kullanabilirsiniz.