Taş Baskı Zeytinyağı
01-06-2022
12:08
Neden Taş Baskı Zeytinyağı Artık Üretmiyoruz?
Büyük büyükbabalarımızın zamanında bugünkü teknolojik makinalar olmadığı için taşların gücüyle zeytinler sıkılırdı. Aslında taş baskı zeytinyağı nedir sorusunun cevabını bulmak için önce biraz zeytin ve zeytinyağının tarihçesinden bahsetmek gerekir. Zeytinin tarihçesi M.Ö. 4000 yıllara kadar gitmektedir. Hatta zeytin üç kutsal kitapta da geçer. Taş baskı sisteminin bile olmadığı zamanlarda insanlar ahşap sandaletler giyer, zeytini ezer ve zeytinyağıyla kara suyun ayrılmasını sağlarlardı. Sonrasında üstüne sıcak su dökerek, üste çıkan zeytinyağı ayrıştırılırdı. Sonrasında zeytin presleri ve taş silindirler kullanılmaya başlandı. Milattan önce başlayan taş baskı üretim sistemi arşimet vidası, kaldıraç prensibi gibi farklı tür preslerin geliştirilmesiyle günümüze kadar geldi.
Taş Baskı Zeytinyağı Nedir?
Taş baskı, zeytinyağının sıkılmasında kullanılan eski ve geleneksel üretim tekniğidir. Basitçe ağır taşların arasında zeytinlerin hamur haline getirilip sıkılıp zeytinyağı elde edilmesidir. Çok eskiden eşek ya da beygirlerin döndürdüğü silindirik ve dikey konumdaki ağır taşların arasında zeytinler havuzda ezilirdi. Ezilen zeytinler püre yani hamur haline gelir. Hamur haline gelmiş olan zeytinler çuvallar içine doldurulup, üzerine sıcak su dökülürdü. İnsanlar ayakları ile bu çuval içerisindeki hamuru ezerdiler. Son olarak, elden edilen yağ ve karasu ayrıştırılırdı.
Tabi günümüz şartlarında taş baskı zeytinyağı için ne insanlar çuvalları ayakları ile eziyorlar, ne de beygirler taşları döndürüyor. Günümüzde, taşlar arasında ezilip hamur haline getirilen zeytin hamur çuvallar içine konup presleme makinasına yerleştiriliyor. Preslenen çuvallardan çıkan zeytinyağı ve karasu, santrifüj sayesinde, ayrıştırılıyor. (Kontinü modern sıkım sisteminin ayrıştırma bölümü. Detaylı bilgi için Üretim başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.) Ayrıca yine günümüzde zeytinlerin ezilip kırılması aşamasında ağırlıkları 1 ile 1.5 ton arasında değişen silindirik taşlar kullanılır. Bu taşlar ise bir elektrik motoru sayesinde dönerler.
Taş Baskı Zeytinyağının Özellikleri Nelerdir?
"Taş baskı zeytinyağının diğer zeytinyağlarından farkı nedir" diye sorusunun cevabı ise, zeytinlerin ezilip kırılma aşamasında, zeytinler bir hazneye aktarılır ve o haznenin içerisinde silindirik granit taşlar tarafından ezilir. Ezme kırma aşamasında çekirdeği ile beraber ezilip preslenen zeytinden zeytin hamuru elde edilir. Kontinü yani modern sistemde ise, zeytinler kırıcı denilen kapalı bölüme alınıp ezilir ve yoğrulur. Yoğrulan zeytin hamuru ise malaksasyon bölümüne aktarılır.
Taş Baskıdan Kontinü Modern Sıkım Sistemine Geçiş
Taş baskı zeytinyağının sıkımı uzun ve zahmetli bir metot. Ancak bizim ya da diğer üreticilerin taş baskı zeytinyağını bırakmamızın tek ve en önemli sebebi kesinlikle değil. Zeytinyağı üretimi, özellikle diğer tarım ürünleri ile kıyaslandığında, hala bugün bile oldukça zahmetli ve zorlu bir süreç. Bugün dünyada %69'nu üreterek en büyük zeytinyağı üreticisi olan Avrupa Birliği'nde bile üretimin sadece %1'i taş baskı zeytinyağından gelir. (İlgili haber için buraya tıklayınız.)
Taş baskı zeytinyağı üretirken zeytinler kapalı olmayan bir hazneye alınıyor ve orada sıkılıyor. Dolayısıyla elde edilen zeytinyağı, hem sıcak su hem de hava yani oksijen ile temas ediyor. Bu temas ise zeytinyağının kalitesini olumsuz yönde etkileyen unsurlar. Bu konu için ilgili blog yazımıza buraya tıklayarak göz atabilirsiniz.
Ayvada Ayvalık soğuk sıkım natürel sızma zeytinyağı ile asırlık ağaçlardan asırlık lezzet!
Ayvalık'ın bereketli topraklarında bulunan asırlık zeytin ağaçlarımızdan toplanan, hasadın ilk zeytinlerinin mahsulü olan Ayvada Ayvalık Soğuk Sıkım Natürel Sızma Zeytinyağı, soğuk sıkımla kendi üretim tesisimizde elde ediliyor ve otomatik dolum makinesinden el değmeden, hijyenik ortamda ambalajlanıyor. Bölgenin ilk 22000 sertifikasını alarak yine alanında öncülük eden, ISO 9001 sertifikası ile güven veren, İyi Tarım Uygulamaları sertifikası ile üretimini tescilleyen marka, Ayvalık'ın çok meşhur ve lezzetli binlerce yıllık zeytinlerinin mucizesini evlerinize getiriyor, yemeklerinize lezzet katıyor. Ekstra saf zeytinyağının mucizelerini siz de keşfedebilir; evinizde, bakımınızda, yemeklerinizde Ayvada Ayvalık Zeytinyağı’nı kullanabilirsiniz.