Hakiki Zeytinyağı Satın Almak için Zeytinyağı Sözlüğü
Hakiki zeytinyağı almak için markete girdiğimizde ürün etiketleri üzerinde birbirinden farklı terimlerle karşılaşıyoruz. Soğuk sıkım mı, erken hasat mı, olgun hasat mı yoksa filtresiz zeytinyağı mi? Bundan sonra kendi hakiki zeytinyağınızı seçerken yardımcı olacak ve zeytinyağı ambalajında görebileceğiniz terimlerin bir listesini içeren Ayvada zeytinyağı sözlüğü hazırladık. Zeytinyağı sözlüğümüzü aşağıda bulabilirsiniz.
Zeytinyağı sözlüğü aslında sadece alışveriş ederken değil, sizin hangi tür zeytinyağından daha çok hoşlanacağınızı ya da tercih etmek isteyeceğinize de yardımcı olacak olan bir rehberdir. Zeytinyağının farklı çeşitleri bulunmakla beraber, bunların kullanımları kişinin kendi tercihlerine göre değişmektedir. Ayvada zeytinyağı sözlüğünün, size keyifli hakiki zeytinyağı deneyimi konusunda yardımcı olmasını dileriz.
Zeytinyağı sözlüğü ile hakiki zeytinyağı alışverişinizi yaparken hayatınızı kolaylaştırın
Zeytinyağı: "Zeytinyağı" terimi genel olarak zeytin ağacının (Olea europaea) meyvesi olan zeytinden mekanik olarak elde edilen yeşil, sarımtırak renklerdeki yağ anlamına gelir.
Natürel Zeytinyağı: Natürel zeytinyağı, hiç bir kimysal işleme tabi tutulmadan sadece fiziksel ya da mekanik işlemlerden (kontinü ya da taş baskı sistemi ile sıkım şeklinde) geçirilerek elde edilen zeytinyağıdır. Natürel zeytinyağı kendi içerisinde ikiye ayrılıyor. Birincisi natürel sızma zeytinyağıdır, ikincisi ise natürel birinci zeytinyağıdır. Natürel sızma zeytinyağı, natürel birinci zeytinyağına göre içeriği daha zengindir ve dolayısıyla daha besleyicidir.
Natürel Sızma Zeytinyağı: Natürel sızma zeytinyağı oleik asit cinsinden asit oranı en fazla %0.8'dir. Zeytinyağının asitlik seviyesi tadarak anlaşılan bir konu değildir, bunun için test tapılması gerekmektedir. Natürel sızma zeytinyağı, diğer zeytinyağı çeşitleri içerisinde en kıymetlisi ve en besleyici olan çeşididir. Zeytin kokusunun en yoğun şekilde hissedildiği natürel sızma zeytinyağı boğazda hafif bir acı yakarlık bırakır. Zeytinyağının hasını, alasını isteyenlerin tercihidir.
Natürel Birinci Zeytinyağı: Natürel birinci zeytinyağı da, natürel sızma zeytinyağı gibi hiç bir kimyasal işlemden geçirilmeden fiziksel işlemle elde edilen zeytinyağıdır. Natürel sızma zeytinyağından farkı ise, oleik asit cinsinden asit oranı en fazla %2'dir. Ve de tat ve kokusu, natürel sızma zeytinyağınınkilere göre daha hafiftir. Bu sebepten hem sıcak hem de soğuk zeytinyağında kullanılmakla beraber, natürel birinci zeytinyağını biz daha çok sıcak yemekler için tavsiye ediyoruz. Soğuk yemekler için ise tat ve içeriği daha zengin olan natürel sızma zeytinyağını tavsiye ediyoruz.
Rafine Zeytinyağı: Rafine zeytinyağı, bazı mutfak uygulamalarında arzu edilen nötr tada sahip bir yağ üretmek amacıyla aroma ve rengi ortadan kaldırmak amacıyla rafinasyon işlemine tabi tutulan zeytinyağıdır. Diğer nötr tada sahip yağların geçirdiği rafine etme işlemiyle aynı olan rafinasyon işlemi, ısı ve kimyasal saflaştırmayı içerir.
Riviera Zeytinyağı: Ham zeytinyağı rafine edildikten yani kimyasal işlemden geçirildikten sonra yağın tadı ve kokusu nötr hale gelir. Bu sebepten içerisine belli miktarda natürel zeytinyağı eklenerek yağın tadının ve kokusunun daha dengeli hale gelmesi sağlanır. Bu şekilde elde edilen zeytinyağına riviera zeytinyağı denir. Kısaca riviera zeytinyağı, natürel zeytinyağı ile rafine edilmiş zeytinyağının belli bir oranda birleşimidir. Oleik asit cinsinden asit oranı en fazla %1.5'tur. Riviera zeytinyağı, hem sıcak hem de soğuk yemeklerde kullanılmakla beraber, daha çok sıcak yemekler için tavsiye edilir.
Soğuk Sıkım zeytinyağı: Natürel sızma zeytinyağı etiketinde "soğuk sıkım" terimlerinin kullanılması, zeytinyağının 27°C'nin altındaki sıcaklıklarda mekanik yollarla ekstrakte edildiğini belirtmeyi amaçlamaktadır. Daha fazla bilgi için "Soğuk sıkım zeytinyağı nedir" isimli blog yazımıza göz atabilirsiniz.
Tek çeşit zeytinyağı: Çoğu zeytinyağı, farklı türdeki zeytinlerin karışımından yapılır. Tek çeşit, şişenin tek tip zeytinden yapıldığı anlamına gelir. Örnek vermek gerekirse, Ayvada zeytinyağı da tek çeşit zeytinyağıdır. Çünkü sadece Ayvalık zeytinlerinden elde edilir.
Tek bahçe zeytinyağı: Bu terim, zeytinyağının zeytinlerin yetiştirildiği çiftlikte toplandığı ve sıkıldığı anlamına gelir. Tek bahçe zeytinyağı sadece tek bir üreticinin zeytinyağını içerir. Bu üretici ise, kendisine ait olmayan başka zeytinyağını satın almaz ve kendi zeytinyağı ile başkasına ait bir zeytinyağını karıştırmaz.
Erken hasat zeytinyağı: Erken hasat zeytinyağı, zeytinlerin tam olgunlaşmadan ve hala yeşil renkte toplanması anlamına gelir. Erken hasat zeytinyağı zeytinlerin yeşil olduğu Ekim ayı ve Kasım ayı başında elde edilir. Erken hasat zeytinyağının tadı daha çağlamsı ve acıdır. Bazen tercih gereği de hasat erken yapılır. Ancak ağaçlara zarar verebilecek erken don riskinin bulunduğu bazı bölgelerde (örneğin Toskana bölgesi gibi) erken hasat bir zorunluluk olarak değerlendirilebilir.
Olgun Hasat zeytinyağı: Olgun hasat zeytinyağı da Kasım ayının ortasından Ocak ayına kadar olan dönemde, zeytin iyice olgunlaştığı zaman elde edilen zeytinyağıdır. Olgun hasat zeytinyağı tadı ise erken hasat zeytinyağına göre daha hafiftir.
Filtrelenmemiş zeytinyağı: Zeytinyağı, genellikle zeytin posasından arındırmak için filtrelenir. Filtrelenmemiş zeytinyağı, katı maddeleri zeytinyağından ayırmak için yerçekimini kullanır. Yani zeytinyağının içerisindeki posa bir zaman sonra iyice dibine çökmeye başlar. Filtrelenmemiş zeytinyağının dibinden bir miktar tortu kalabilir. Filtrelenmemiş zeytinyağının raf ömrü filtreli zeytinyağına göre daha kısadır. Filtrasyon, zeytinyağının raf ömrünü uzatır. Filtrelenmemiş zeytinyağı hakkında daha fazlasını okuyun.
Organik zeytinyağı: Diğer organik ürün türleri gibi organik zeytinyağı da zeytinlerin kimyasal böcek ilacı veya kimyasal gübre kullanılmadan yetiştirildiği anlamına gelir. Akredite bir kuruluşun zeytinlerin organik olduğunu belgelendirmesi gerekiyor.
Sağlam/Narin: Bu, lezzetin bir açıklamasıdır. Sağlam, domates veya et gibi diğer güçlü tatlarla iyi uyum sağlayan tam gövdeli tat anlamına gelir. Narin veya yumuşak zeytinyağı balık veya sebzelerle iyi gider. Hangi lezzetteki zeytinyağı hangi yemekle daha iyi gider merak ediyorsanız bu konudaki blog yazımızı okuyabilirsiniz.
Coğrafi İşaret (İng. DOP): Türkçede coğrafi işaret olarak kullandığımız terimin İtalyanca'da karşılığı ise Denominazione d' Origine Protetta (tercümesi ise "korumalı menşe adı"), zeytinyağının belirli bir bölgede yetiştirilen ve işlenen zeytinlerden üretildiği anlamına gelir. Ayvalık zeytinyağı da Coğrafi İşarete sahip olan ülkemizin değerli ürünlerindendir.
Peroksit Değeri: Zeytinyağında bir kilo içerisinde bulunan oksijen miktarını ifade eder. Zeytinyağının tüketime uygun olması için peroksit değerinin maksimum 20 olması lazım. Bu değer 20'den ne kadar düşük ise, zeytinyağının o kadar iyi şartlarda üretildiği ve muhafaza edildiğini gösterir. Zeytinyağının oksijen ile sürekli teması kalitesinin olumsuz etkilenmesine neden olur.
IOC: Uluslararası Zeytin Konseyi, ürün kalitesinin korunması, hileli ya da yanlış uygulamaların kaldırılması gibi amaçları taşıyan uluslararası bir konseydir. Türkiye ilk kez 1963 yılında bu konseye üye olmuştur.
Pozitif duyusal özellikler: Zeytinyağı duyusal analizi ile belirlenen ve zeytinyağında olması beklenen tat ve kokuyu ifade eder. Meyvemsilik, acılık ve yakıcılık pozitif organoleptik özelliklerdendir.
Negatif duyusal özellikler: Zeytinyağının kalitesini olumsuz etkileyen duyusal özellikleri ifade eder. Kızışma, çamurlu tortu, küflü-rutubetli-topraksı, şarapsı, ransit ve ıslak odun (don vuruğu) negatif duyusal özelliklere birer örnektir.
Degüstasyon: Zeytinyağının duyusal analizlerinden birisi tadım aşamasıdır. Zeytinyağı tadımına degüstasyon denir. Zeytinyağı tadımı koyu mavi bardaklarda yapılır. Böylece zeytinyağının renginin analiz kararına etki etmemesi sağlanır.
Prina: Zeytinyağı, herhangi bir kimyasal işlem uygulanmadan tutulmadan sadece fiziksel yöntemlerle elde edilir. Zeytinin elde edilmesi sonrası geriye kalan zeytin posasına prina denir. Pirina, sabun veya ekolojik yakıt üretiminde kullanılmaktadır.
Ayvada Erken Hasat Natürel Sızma Zeytinyağı ile Tek Bahçe hakiki zeytinyağının lezzetini ve farkını keşfedin
Ayvalık'ın bereketli topraklarından toplanan, hasadın ilk zeytinlerinin mahsulü olan Ayvada Natürel Sızma Zeytinyağı, soğuk sıkımla kendi tesisimizde elde ediliyor. Otomatik dolum makinesinden el değmeden, hijyenik ortamda ambalajlanıyor. Bölgenin ilk 22000 sertifikasını alarak yine alanında öncülük eden, ISO 9001 sertifikası ile güven veren, İyi Tarım Uygulamaları sertifikası ile üretimini tescilleyen marka, Ayvalık'ın çok meşhur ve lezzetli binlerce yıllık zeytinlerinin mucizesini evlerinize getiriyor. Ekstra saf zeytinyağının mucizelerini siz de keşfedebilir; evinizde, bakımınızda, yemeklerinizde Ayvada Ayvalık Zeytinyağı’nı kullanabilirsiniz.